اثبات عالم خارج از دیدگاه علامه طباطبایی
نویسندگان
چکیده مقاله:
اثبات عالم خارج یا بهعبارتی عالمی مستقل از مدرِک، از مسائل اساسی، پرماجرا و جریانساز در عالم تفکر بوده است و تأثیرات مهمی نیز در زندگی اجتماعی بشر داشته است. جریانهایی همچون سوفیسم، ایدئالیسم و گونههای مختلف شکاکیت و جریانهای کوچک برآمده از آنها، برخاسته از نوع واکنش اندیشمندان با این مسئله بوده است. این تعامل - در موارد بسیاری - وابسته به موضع معرفتشناختی آنها دارد؛ بدین معنا که با انکار یا پذیرش برخی از راههای معرفت، عالم خارج نیز قلمرو متفاوتی خواهد داشت. اینکه واقعیتی مستقل از ذهن انجام پذیرد و در صورت تحقق، مادی یا غیرمادی و یا ذهنی یا فراتر از ذهن باشد، در تعیین قلمرو عالم خارج نقشی اساسی دارد. انکار یا فروکاستن واقعیت به امور ذهنی و همینگونه عادت روانشناختی که موجب شکاکیت میشود، پاسخی منطقی و استوار نیاز دارد. ازاینرو در این نوشتار، نگارنده بنا دارد، دیدگاه علامه طباطبایی را در این زمینه بررسی کند. چهار استدلال بر اثبات جهان خارج از ذهن که علامه در آثار گوناگون خود به آنها پرداخته است، بررسی شده است. نگارنده در ابتدا نیمنگاهی به دیدگاه فیلسوفان و اندیشمندان صاحبنام در این زمینه خواهد داشت و سپس دیدگاه علامه طباطبایی را بررسی میکند. بیان استدلالهای ایشان، بررسی استدلالها از حیث قلمرو و محدودۀ مورد اثبات، از لحاظ اینکه آیا استدلالهای ایشان تنها عالم جسمانی را اثبات میکند یا فراتر از آن است، از مباحث مورد تأکید در این نگاشته خواهد بود.
منابع مشابه
تأویل از دیدگاه علامه طباطبایی
این متن در پی بررسى و نقد دیدگاه علامه طباطبایى درباره "تأویل" است. نویسنده پس از توضیح معنى لغوى تأویل، موارد استعمال چهارگانه آن را در قرآن و کلام سلف برمىشمارد که عبارتند از: توجیه متشابه، تعبیر رؤیا، عاقبت امر و سرانجام کار و برداشت همهجانبه از آیه و بر این باور است که تمام آیات داراى تأویل به معنى اخیر است که از آن تعبیر به "بطن" نیز شده است سپس به صورت عملى تأویل چند آیه را مطرح مىکن...
متن کاملتبیین حدوث عالم از دیدگاه علامه حلی
دیدگاه حدوث زمانی منسوب به متکلمان با چالشهای جدی فلاسفه مواجه شده و نظریه حدوث ذاتی در اندیشههای فلسفی قوام ویژهای یافته است. با رجوع به کتب متعدد علامه حلی ـ بهعنوان یک متکلم محقق شیعی و آگاه به مبانی فلسفی ـ معلوم میشود که وی دیدگاه حدوث ذاتی مصحِّح با ازلیت غیری عالم را مردود دانسته است. از سویی دیگر، وی مدخلیت شاخصه «زمان» در معنای حدوث را نفی کرده و همانند فلاسفه، دیدگاه حدوث زمانی و ...
متن کاملبررسی تطبیقی عالم مثال از دیدگاه سهروردی و علامه طباطبایی
عالم مثال (عالم برزخ) بین عالم مجرد محض و عالم ماده قرار دارد، از خصوصیات عوالم فوقانی و تحتانی بهره مند است و در واقع عالم اوسط را تشکیل میدهد. این عالم، نخستین بار توسط شیخ اشراق سهروردی با نام، اشباح مجّرده و مُثُل معلّقه به فلسفه اسلامی راه یافته است. به عقیده وی عالم مثال، مجّرد مثالی و از سنخ جوهر است، زیباییهایش فوق تصور، نغمات و روایحش غیر قابل توصیف و درک آنها به واسطه حواس ظاهری غیر ممکن...
15 صفحه اولمنابع من
با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید
ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده{@ msg_add @}
عنوان ژورنال
دوره 19 شماره 73
صفحات 73- 90
تاریخ انتشار 2018-04-21
با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.
کلمات کلیدی
میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com
copyright © 2015-2023